Το ύφασμα που έχει ντύσει από τις Κινέζες παλλακίδες μέχρι την Audrey Hepburn
Διαδρομή στην ιστορία του σατέν που έχει ντύσει από Πάπες και αυτοκράτορες μέχρι τις πιο διάσημες ντίβες του κινηματογράφου και, τώρα, έχει επιστρέψει στη μόδα.
Μαλακό, γυαλιστερό ύφασμα που έχει κυλήσει απαλά επάνω σε γυμνά κορμιά, έχει γίνει αυτοκρατορική εσθήτα και κιμονό, κομπινεζόν και σωμόν πολυτελή εσώρουχα, έχει γίνει νυφικό και κορσάζ, τουαλέτα και παπούτσια μπαλέτου, αθλητικό σορτσάκι, μαύρο φόρεμα μπροστά στη βιτρίνα του Tiffany's, έντυσε τη Μonroe, έντυσε τη Madonna, έντυσε γόβες, έγινε σατέν κορδελάκι σε μικρά ίσια φορέματα, έγινε φόδρα. Το σατέν είναι ένα ύφασμα που αγαπάει το δέρμα.
Από αριστερά: Kaia Gerber με Givenchy (insta: @kaiagerber), Kylie Jenner (insta: @kyliejenner, @marilynmonroe), Schiaparelli (insta: @Schiaparelli) Το σατέν είναι ένα ύφασμα με ιστορία δύο χιλιάδων χρόνων και λάμψη που δεν φαίνεται να θαμπώνει ούτε στο ελάχιστο μέχρι σήμερα. Θεωρείται το αμέσως “επόμενο” μετά το μετάξι, αφού στην ύφανσή του, σήμερα, εκτός από μετάξι συμπεριλαμβάνεται και νάιλον και πολιέστερ. Η συγκεκριμένη πλεκτή ύφανσή του είναι που του δίνει τη γυαλιστερή μπροστινή του όψη ενώ η πίσω πλευρά είναι ματ.
Στο άκουσμα της λέξης σατέν, το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό είναι η πιο συμβολική γυναικεία εικόνα του γκλάμουρ – ανάλογα σε ποιά γενιά ανήκεις. Σίγουρα όμως όλοι συμφωνούν ότι η διαχρονική εικόνα της λάμψης του σατέν είναι η Marilyn Monroe, φορώντας το διάσημο, στενό, ροζ σατέν φόρεμα (μέγεθος 14) στο φιλμ “Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές” του 1953, το οποίο πουλήθηκε τo 2010 για 249.000 ευρώ σε μία από τις πιο διάσημες δημοπρασίες αφού θεωρήθηκε το πιο εμβληματικό κοστούμι του Χόλιγουντ. Δίκαιο, αν σκεφτείς ότι η Μonroe τραγουδούσε “Τα διαμάντια είναι ο καλύτερος φίλος ενός κοριτσιού”, φορώντας το.
Δεν είναι όμως μόνο το Χόλιγουντ που δικαιώνει το σατέν. Χωρίς ποτέ να έχει φύγει από τη μόδα αλλά και από τη γυναικεία, κυρίως, γκαρνταρόμπα χάρη στις πολλές εφαρμογές του, το σατέν τα τελευταία χρόνια κάνει και μία θριαμβευτική επανεμφάνιση στις συλλογές πρετ-α-πορτέ αλλά και υψηλής ραπτικής, παραμένοντας ένα αγαπημένο, εντυπωσιακό ύφασμα.
Η διαφορά του με το μετάξι είναι ότι το σατέν είναι πολύ πιο γυαλιστερό και το προτιμούν όσοι δεν θέλουν να νοιώθουν τη γυαλιστερή επιφάνεια (που έχει το μετάξι και από τις δύο πλευρές του) επάνω στο δέρμα τους. Το σατέν είναι πιο μαλακό, κάνει καλύτερες πτυχώσεις γύρω από το σώμα και κυματισμό πέφτοντας και κρατιέται εύκολα πιο μακριά από το σώμα, αποκτώντας αέρα και ένταση.
Οι πτυχώσεις και η ιδιαίτερη “βαρύτητα” του σατέν έχουν παίξει σημαντικό ρόλο σε εμβληματικές τουαλέτες που έχουν δημιουργήσει μεγάλοι σχεδιαστές όπως o Versace και ο Valentino. Η ποιότητά του σαν ύφασμα το έκανε δημοφιλές και στη δημιουργία παπουτσιών που σετάρουν με το υπόλοιπο σύνολο.
Θεωρείται ότι το σατέν πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα πριν δύο χιλιάδες χρόνια και η ονομασία του προέρχεται από την πόλη Zayton ενώ ήταν ένα από τα κυριότερα προϊόντα εξαγωγής προς τη Δύση, όπου έφτασε την εποχή του Μεσαίωνα. Στις αυλές των ευγενών το σατέν ή σαμίτ, ήταν το πιο βαρύ είδος μεταξωτού υφάσματος και το χρησιμοποιούσαν κυρίως για να φτιάχνουν μανδύες και πολυτελείς ρόμπες, κατά τα πρότυπα των Κινέζικων κιμονό και των ενδυμασιών των Αράβων εμπόρων.
Αν το μπροκάντ ήταν το βαρύτιμο και βαρύ λόγω της πολλαπλής του ύφανσης και διακόσμησης ύφασμα των πλουσίων, το σατέν έγινε αμέσως προσιτό ειδικά από τότε που εξαπλώθηκε η καλλιέργεια του μεταξιού. Κι αν η ύφανση του μεταξιού κρατιόταν ένα επτασφράγιστο μυστικό από τους Κινέζους, η Ιαπωνία, η Κορέα, η Ινδία, η Ταϊλάνδη και άλλες χώρες της νότιας Ασίας ανέπτυξαν τεχνογνωσία που μπόρεσε να μιμηθεί το μετάξι και να το κάνει πιο ανθεκτικό.
Πρώτη η Ιταλία γνώρισε το σατέν, κατά τη διάρκεια του 12ου αιώνα. Η Δύση λάτρευε ο,τιδήποτε λαμπερό και εξωτικό ερχόταν από την Ανατολή και, επιτέλους, ο κλήρος, οι βασιλείς και η αριστοκρατία εύρισκαν κάτι που πραγματικά τους έκανε να γυαλίζουν.
Από τότε όμως που η βασίλισσα Βικτόρια της Αγγλίας αποφάσισε να φτιάξει το νυφικό της από σατέν, το ύφασμα καθιερώθηκε σαν αυτό “της πιο ευτυχισμένης μέρας της ζωής σας”: έγινε νυφικό και φυσικά γραβάτα του γαμπρού και των κουμπάρων. Η Βικτόρια όταν παντρεύτηκε τον Πρίγκιπα Αλβέρτο το 1840, έγινε πιθανώς και η πρώτη που επέλεγε λευκό νυφικό δημιουργώντας μία αναθεωρημένη μόδα που κρατάει πεισματικά μέχρι σήμερα.
Το σατέν, εκτός από νύφες έντυνε τους ιερείς της Καθολικής εκκλησίας, τα έπιπλα και οτιδήποτε κινιόταν ή όχι στη αυλή των Βερσαλιών που το λάτρευε.
Τότε άρχισε να χρησιμοποιείται και σε πουέντ για μπαλαρίνες αλλά και σε όλη τη σειρά των εσωρούχων των πιο μοδάτων κυριών στο Παρίσι – αν και πριν το είχαν υιοθετήσει οι πόρνες και μάλιστα στα πιο έντονα, δυνατά χρώματα. Μέχρι τις αρχές του 1900 είχε γίνει το αγαπητό υλικό για σέξι κορσέδες, ζαρτιέρες και σουτιέν.
To 1920 η Vogue διαφήμισε το πρώτο μοντέλο με σατέν και τούλι.
Και το 1930 εμφανίστηκαν τα νέα υλικά, το ρεγιόν, το νάιλον και το πολιέστερ που έκαναν το σατέν πιο εύκολο στην κατασκευή του και πιο προσιτό. Η νέα εφεύρεση είναι το ντουσέζ σατέν, ένα μείγμα από ρεγιόν και μετάξι, πιο λαμπερό, πιο βαρύ και πιο στητό. Το ανδρόγυνο στιλ άρχισε να θεωρείται ξεπερασμένο και η νέα θηλυκότητα στο Παρίσι ήθελε το σατέν να αγκαλιάζει τις καμπύλες του γυναικείου κορμιού, τα φορέματα να είναι απλά, να χύνονται προς τα κάτω και να δημιουργούν μεγάλα ντεκολτέ και ανοιχτές πλάτες. Τα pin-ups είναι κορίτσια ντυμένα με μισοκουμπωμένες καμιζόλες από σατέν, το σέξι έρχεται ακάθεκτο και η επιτομή του στιλ είναι η Jean Harlow, το πιο πλατινέ σε Χόλιγουντ και σε σατέν που υπήρξε.
Το λευκό σατέν της Harlow έδωσε τη θέση του στο σόκιν ροζ της Marilyn, για την ταινία “Οι άντρες προτιμούν τις ξανθές” στο χορευτικό με τα αγόρια και τα διαμάντια. Στενό σατέν που τυλίγει το σώμα, ένας τεράστιος φιόγκος πίσω στη μέση, γυμνοί ώμοι, μακριά ροζ γάντια από το ίδιο σατέν. Το σχέδιο ανήκει στον William Travilla που είχε συνεργαστεί και σε άλλες ταινίες με την Monroe.
Θεωρείται ότι αυτό το φόρεμα ήταν που έδωσε στη Madonna την έμπνευση να φορέσει σατέν στην περιοδεία της Blonde Ambition Tour, to 1990, δια χειρός Jean Paul Gaultier.
Έτσι κι αλλιώς, ακριβώς εκείνη την περίοδο το σατέν είχε επανέλθει όπως, για παράδειγμα, με τα υπέροχα μαύρα σατέν μακριά φορέματα του Yves Saint Laurent αλλά και την εξέλιξη της punk μόδας που είχε φέρει στις πασαρέλες τις εξευγενισμένες εκδοχές του goth – δηλαδή μαύρα κορσάζ, πολλά κορδόνια, μαύρες σατέν ρόμπες και “επικίνδυνα μυτερά πράγματα”. Όπως για παράδειγμα τον στηθόδεσμο κορνέτα που έβαλε ο Gaultier στον ροζ σατέν κορσέ της Madonna ο οποίος φορέθηκε επάνω από αντρικό σμόκιν παντελόνι, αναποδογυρίζοντας όχι μόνο το αρσενικό/θηλυκό αλλά και το μέσα/έξω.