Οι αρχαιότερες ενδείξεις προέρχονται από την Ινδία. Σε ανασκαφές που έγιναν σε μια περιοχή κοντά στον Ινδό ποταμό βρέθηκαν υπολείμματα από υφάσματα και σχοινιά από βαμβάκι που υπολογίστηκε ότι ανάγονται στο 3.000 π.Χ. Στην αρχή η καλλιέργεια του βαμβακιού ήταν άγνωστη στην Αρχαία Ελλάδα παρόλο αυτά αρκετοί συγγραφείς αναφέρουν ότι το βαμβάκι αναπτυσσόταν στην Ινδία. Για πρώτη φορά αναφέρεται η καλλιέργεια του βαμβακιού στην Αρχαία Ελλάδα από τον Παυσανία κατά τον 2ο μ.Χ αιώνα. Κατά την εποχή εκείνη το βαμβάκι ήταν γνωστό με το όνομα βύσσος.
Η βαμβακοκαλλιέργεια άρχισε να αποκτά ισχύ στην Ελλάδα μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εξαιτίας της αυξανόμενης ζήτησης που παρουσιάσθηκε σε είδη ένδυσης. Σιγά σιγά παρατηρούταν θεαματική αύξηση της βαμβακοκαλλιέργειας η οποία συντελέστηκε με το πέρας του 1981. Συμπερασματικά λοιπόν θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε την ανοδική πορεία της βαμβακοκαλλιέργειας σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τα έτη 1931-1980 όπου η παραγωγή αυξήθηκε λόγω της αύξησης της απόδοσης και της επέκτασης της καλλιεργούμενης γης. Ενώ στην δεύτερη περίοδο από το 1981 και έπειτα η στρεμματική εξάπλωσή της καλλιέργειας ήταν ο κύριος λόγος της ανοδικής πορείας.
2. Η πρώτη εμφάνισή του βαμβακιού στην Ελλάδα
Η μεγάλη αύξηση της χρήσης του άρχισε με την βιομηχανική επανάσταση και την άνθηση της κλωστοϋφαντουργίας. Το βαμβάκι επικράτησε απέναντι στην κάνναβη και το λινάρι λόγω της κοντής του ίνας που ήταν εύκολο στην χρήση του για τις πρώτες κλωστοϋφαντουργικές μηχανές του 19ου αιώνα.
Η βαμβακοκαλλιέργεια στην Ελλάδα ακολούθησε μία ανοδική πορεία σταθεροποιήθηκε τα τελευταία χρόνια γύρω στα 4 εκατομμύρια στρέμματα, γεγονός που συνέβαλε στο να είναι ένα από τα πιο σημαντικά γεωργικά προϊόντα. Λόγω του ότι στη χώρα μας η βαμβακοκαλλιέργεια βρίσκεται σε οριακή ζώνη οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου του βαμβακιού είναι μεγίστης σημασίας για την ανάπτυξή του. Είναι γνωστό ότι το βαμβάκι απαιτεί σχετικά υψηλές θερμοκρασίες ώστε να συμπληρώσει το βιολογικό του κύκλο και να δώσει υψηλή παραγωγή. Στην συνέχεια η βαμβακοκαλλιέργεια εκτός από πλήθος θετικών επιχειρημάτων έφερε και κάποιες αρνητικές συνέπειες στις μέρες μας αφού κάποιοι το εκμεταλλεύτηκαν προς το δικό τους συμφέρον.
Σχετικά με την ποιότητα, αφού σήμερα δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται πολλοί γι’ αυτήν.
Το κόστος παραγωγής, συγκριτικά με το κόστος παραγωγής των 22 κυρίων βαμβακοπαραγωγικών χωρών σε όλο τον κόσμο το μέσο κόστος παραγωγής στην χώρα μας βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα.
Η στασιμότητα και η κάμψη της ανάπτυξης της ελληνικής κλωστοϋφαντουργίας που μεταξύ άλλων περιορίζει την ζήτηση στην εξωτερική αγορά και οι εξελίξεις της παγκόσμιας αγοράς που οδηγούν σε δυσκολίες εξασφάλισης σταθερών αγορών και τέλος
Οι επενδύσεις σήμερα στην βαμβακοκαλλιέργεια έχουν μεγάλη αβεβαιότητα λόγω της ρευστότητας των εξελίξεων του τομέα.
3. Η χρησιμότητά του στην κλωστοϋφαντουργία
Το βαμβάκι είναι υφαντική ίνα φυτικής προέλευσης και η ύλη στην υφαντική που χρησιμοποιείται περισσότερο απ’ όλες τις άλλες. Είναι πολύ δημοφιλές για εσώρουχα, πετσέτες και μπλούζες, γιατί είναι απαλό, ανθεκτικό, καλό μονωτικό και φιλικό για το δέρμα.
Ένα ακόμη από τα πλεονεκτήματα του βαμβακιού είναι ότι δύσκολα πιάνει φωτιά.
4. Η επίδρασή του στην οικονομία
Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Αίγυπτος, το Πακιστάν, το Μεξικό, κ.α., αλλά και η χώρα μας. Η Ελλάδα καταλαμβάνει παγκόσμια την 8η έως 10η θέση (ανάλογα με το ετήσιο ύψος παραγωγής των άλλων βαμβακοπαραγωγικών χωρών), σε παραγωγή ακατέργαστου βαμβακιού και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις από πλευράς ποιότητας.
Η ελληνική βαμβακουργία δίνει εργασία σε πολλούς ανθρώπους που ασχολούνται με την εμπορία και μεταποίηση του προϊόντος (εκκόκκιση, μεταφορές, νηματοποίηση, υφαντική, βαφική, πλεκτική, έτοιμο ένδυμα, εμπόριο κτλ).
https://youtu.be/5o14CfAIkbc ΕΔΩ VIDEO
5. Τα καλλιεργούμενα είδη
Αδρότριχο βαμβάκι ή Χνουδωτό βαμβάκι. Είναι και το μοναδικό που καλλιεργείται στην Ελλάδα.
Ποώδες βαμβάκι : Παλαιότερα η καλλιέργεια του ήταν πολύ διαδεδομένη αλλά σήμερα οι καλλιέργειες του αντικαταστάθηκαν από το χνουδωτό βαμβάκι που είναι πολύ καλλίτερης ποιότητας.
Βαρβαδεινό βαμβάκι : Πολυετή και ετήσια φυτά που τα περισσότερα είναι δενδροειδή και φτάνουν σε ύψος και τα 6 μέτρα.
Δενδρώδες βαμβάκι : θεωρείται ιερό φυτό γι‘αυτό βρίσκεται έξω από πολλούς ναούς. Οι ίνες του είναι πολύ κοντές και όχι τόσο καλής ποιότητας γι αυτό η καλλιέργεια του είναι πολύ περιορισμένη .
https://youtu.be/8TFO8Zh5HXA VIDEO ΕΔΩ
6. Τα στάδια της επεξεργασίας του
Συγκομιδή-Εκκόκκιση
Παλαιότερα η συγκομιδή γινόταν με το χέρι. Ο τρόπος αυτός είναι αρκετά κουραστικός και αργός, είναι όμως ο μοναδικός τρόπος, για να μαζευτεί τελείως καθαρό μπαμπάκι.Σήμερα ένας τέτοιος τρόπος είναι αντιοικονομικός για τις μεγάλες καλλιέργειες, γι’ αυτό, τα τελευταία χρόνια, έχουν κατασκευαστεί ειδικά μηχανήματα που αντικαθιστούν τους εργάτες.
Η κάψα που περιέχει το βαμβάκι, ωριμάζει σε δύο μήνες μετά από τη σπορά του φυτού. Η συλλογή του γίνεται με ειδικές μηχανές αλλά παλαιότερα γινόταν κυρίως με το χέρι και ήταν δύσκολο προϊόν για τους αγρότες. Μετά τη συγκομιδή το βαμβάκι μεταφέρεται σε ειδικούς χώρους που λέγονται εκκοκκιστήρια. Εκεί γίνεται ο αποχωρισμός των ινών από το σπόρο.
Ο χρόνος που γίνεται η εκκόκκιση είναι περίπου 3 μήνες μετά τη συλλογή. Τα περισσότερα εκκοκκιστήρια διαθέτουν μηχανισμούς που απομακρύνουν τα διάφορα ξένα σώματα όπως χώμα, φύλλα , σπόρους καθώς και την περιττή υγρασία. Μετά από τις διαδικασίες αυτές τα βαμβάκια, καθαρά πλέον, συσκευάζονται σε μεγάλες μπάλες ή τετράγωνες παλέτες, δένονται , καταγράφεται η ποιότητα και προωθούνται στο εμπόριο.
7. Η ζήτησή του σε όλες τις κοινωνικές τάξεις
Στην πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα το κατείχαν υψηλές κοινωνικές τάξεις εξαιτίας της τιμής του, ενώ με το πέρασμα του χρόνου κατάληξε να αποτελεί ένα προϊόν για όλες τις τάξεις εξαιτίας της επιθυμίας των βιομηχανιών να αυξήσουν τα έσοδα τους.
Comments