Δημήτριος Β´ της Βακτρίας μέγας βασιλιάς από τους μεγάλους επιγόνους τους τεράστιους που κρατούσε όλα τα κρατίδια που λέμε τώρα Πακιστάν Κασμίρ Παντζάμπ μέχρι μέσα στη Βακτριανή εκεί πάνω στη Σιβηρία πήγαινε στη σηρική όπως λέγαμε την κίνα είχε εμπορικές σχέσης.
ΤΟ 200 π.χ έφερνε μετάξι πολύ πριν το δρόμο του μεταξιού Ο Δημήτριος Β´ ήταν ηγεμόνας του ελληνικού βασιλείου της Βακτριανής και μέρους των εδαφών που αργότερα αποτέλεσαν το ινδοελληνικό βασίλειο.
Το μετάξι ανακαλύφθηκε το 2000 π.Χ. από τους Κινέζους, ήρθε στην Ευρώπη τον 6ο αιώνα μ.Χ. και σιγά σιγά διαδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Πρόκειται για υφαντική ύλη μεγάλης αξίας, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως για την κατασκευή ακριβών υφασμάτων. Συνεπώς ρούχα απο μετάξι χρησιμοποιούσαν κυρίως οι υψηλές κοινωνικές τάξεις, οι οποίες είχαν μια οικονομική άνεση.
Το μεγαλύτερο μέρος του μεταξιού σήμερα παράγεται από την Κίνα και την Ινδία, και μερικές άλλες χώρες. 60.000 τόνοι ακατέργαστου μεταξιού παράγονται κάθε χρόνο, και μετατρέπονται σε φορέματα, πουκάμισα, σεντόνια, κουρτίνες, και άλλα προϊόντα. Είναι μεγάλη βιομηχανία, ειδικά στην Κίνα, όπου δέκα εκατομμύριο κινεζικοί αγρότες εκτρέφουν τους μεταξοσκώληκες, και ένα άλλο μισό εκατομμύριο εργάζεται στην παραγωγή μεταξωτών υφασμάτων. Υπάρχουν 600 υφαντουργεία μεταξιού στην Κίνα.
Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν διαφορετικές ποικιλίες του μεταξοσκώληκα που χρησιμοποιούνται για να κάνουν διαφορετικούς τύπους μεταξιού. Υπάρχει ακόμη και ένα είδος μεταξοσκώληκα που κατασκευάζει κουκούλι μαζί με έναν άλλο μεταξοσκώληκα, παράγοντας ένα διπλό νήμα! Αν και οι συνθετικές ίνες όπως το νάιλον και ο πολυεστέρας, που είναι ανθεκτικότερες από το μετάξι και έχουν χαμηλότερη τιμή, έχουν μετατρέψει το μετάξι σε προϊόν πολυτέλειας, το μετάξι είναι ακόμα σε ζήτηση λόγω της ανώτερης όψης και υφής του.
Το μετάξι κατασκευάζεται από τις ίνες που παράγει η κάμπια ενός εντόμου, του βόμβυκα της μουριάς, δηλαδή του μεταξοσκώληκα. Η παρασκευή μεταξιού γίνεται σε εκτροφεία μεταξοσκωλήκων.
Το 1882 η παρουσίαση της συνθετικής ίνας στην διεθνή εμπορική έκθεση του Παρισιού αποτέλεσε καθοριστικό γεγονός που μείωσε την παραγωγή μεταξιού στην Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες.
2.Η διαδικασία
Εκκόλαψη
Η θηλύκια γεννά 300 έως 600 αυγά τα οποία τοποθετούνται σε ειδικά πλαίσια μέσα σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους. Κάτω από τις απαραίτητες συνθήκες θερμοκρασίας, φωτισμού, αερισμού και σχετικής υγρασίας, που ελέγχονται σχολαστικά, γίνεται η επώαση.
Ο μεταξοσκώληκας
Εκτροφή
Η εκτροφή του μεταξοσκώληκα (σηροτροφία) γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ή σε χώρους που έχουν κατασκευαστεί για άλλο σκοπό και προορισμό (δωμάτια οικίας, αποθήκες). Οι χώροι αυτοί πριν την εκτροφή πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται σχολαστικά.
https://youtu.be/JFQhXhZEEn0 Εδω το video
Η εκτροφή διαρκεί 30-40 ημέρες, ολοκληρώνεται σε 5 ηλικίες και 4 ύπνους (στάδια). Κάθε ηλικία απαιτεί διαφορετική ποσότητα τροφής και θερμοκρασίας. Ανάμεσα σε κάθε ηλικία, που διαρκεί 4-5 ημέρες, μεσολαβεί 1 μέρα ύπνου και στη συνέχεια οι μεταξοσκώληκες αποδερματίζονται και φτάνουν 8-9 χιλ. μήκος. Ακολουθεί το κλάδωμα. Οι σηροτρόφοι τοποθετούν κλαδιά στα κρεβάτια εκτροφής, πάνω στα οποία ανεβαίνουν οι μεταξοσκώληκες. Σε 50 περίπου ώρες ο μεταξοσκώληκας πλέκει το κουκούλι, αρχίζοντας από έξω προς τα μέσα, κλείνεται μέσα σ’αυτό και ετοιμάζεται να γίνει χρυσαλίδα. Μετά 1-2 μέρες αρχίζουν το ξεκλάδωμα. Για να μην τρυπήσουν οι χρυσαλίδες τα κουκούλια, γίνεται απόπνιξη, ψήσιμο σε ειδικούς φούρνους με ατμό. Ακολουθεί το στέγνωμα των κουκουλιών και με το μηχανούδι, κάνουν τη διαλογή των κουκουλιών. Τα καλοσχηματισμένα κουκούλια πηγαίνουν για αναπήνιση (τράβηγμα της μεταξωτής κλωστής). Με τα δεύτερης ποιότητας κουκούλια (μαλακά, τρύπια) τα φριζόνια (χοντράδια που μαζεύονται από την αναπήνιση) και τα πιλιούζια (αραιά μεταξωνήματα που ρίχνει ο μεταξοσκώληκας στα κλαδιά πριν κάνει το κουκούλι), οι γυναίκες κάνουν κλωστή και υφαίνουν τα κουκουλάρικα. Μοναδική τροφή για τον μεταξοσκώληκα είναι τα μορεόφυλλα. Αυτά περιέχουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά καθώς και το νερό που χρειάζονται οι μεταξοσκώληκες.
Ένα κουτί μεταξόσπορος είναι 25 γραμ. και έχει 40.000 αυγά τα οποία βγάζουν
περίπου 24.000 μεταξοσκώληκες.Ο χώρος που απαιτείται για ένα κουτί μεταξόσπορου είναι περίπου 30 τετραγωνικά μέτρα. Ο μεταξοσκώληκας εκτρέφεται σε περιβάλλον με θερμοκρασία 22 έως 25 βαθμούς Κελσίου, υγρασία 85% περίπου, καλό αερισμό και λίγο φωτισμό. Παράγονται 60 κιλά χλωρά κουκούλια που δίνουν 7-8 κιλά μεταξωτή κλωστή.
Από την στιγμή που θα εκκολαφθούν και μέχρι να πλέξουν το κουκούλι, περνούν από ορισμένα στάδια έντονης δραστηριότητας, που λέγονται ηλικίες. Από ηλικία σε ηλικία μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα τέλειας αδράνειας του μεταξοσκώληκα που λέγεται ύπνος. Όλη η διάρκεια της εκτροφής περιλαμβάνει 5 ηλικίες και 4 ύπνους.
Πρώτη ηλικία: Την στιγμή που εκκολάπτονται οι μεταξοσκώληκες, έχουν μήκος 2,5 έως 3 χιλιοστά. Η διατροφή γίνεται με λεπτοκομμένα μορεόφυλλα που τους δίνονται 7 έως 8 φορές την μέρα. Αυτό συνεχίζεται επί 4,5 μέρες περίπου, στο τέλος των οποίων τα σκουλήκια έχουν μήκος 7 χιλιοστά περίπου. Στην συνέχεια αρχίζει ο πρώτος ύπνος που διαρκεί 24 ώρες και κατά την διάρκεια του οποίου οι μεταξοσκώληκες δεν τρώνε, ηρεμούν, κοιμούνται και αλλάζουν πουκάμισο, γίνεται η αποδερμάτωση ή έκδυση τους.
Δεύτερη ηλικία: Μεταφέρονται σε καινούριο χώρο κρεβατιών. Συνεχίζεται η διατροφή με λεπτοκομμένα φύλλα μέχρι να συμπληρωθούν 4 ημέρες. Αρχίζει ο δεύτερος ύπνος που διαρκεί 24 ώρες και γίνεται η δεύτερη αποδερμάτωση. Στο τέλος της δεύτερης ηλικίας, το μήκος των σκουληκιών είναι 15 χιλιοστά.
Τρίτη ηλικία: Καινούρια αραίωση και άλλαγμα στρωμνής. Το τάισμα γίνεται με ολόκληρα φύλλα, το μήκος των σκουληκιών είναι 28 χιλιοστά. Η διάρκεια της ηλικίας είναι 4,5 μέρες και του τρίτου ύπνου 24 ώρες.
Τέταρτη ηλικία ή μικρό πατιρντί: Νέα αραίωση και αλλαγή στρωμνής. Διάρκεια 5,5 ημέρες. Δίνονται 3 γεύματα την μέρα. Στο τέλος της ηλικίας έχουν μήκος 40 έως 45 χιλιοστά. Διάρκεια τέταρτου ύπνου 36 ώρες.
Πέμπτη ηλικία η πατιρντί: Διαρκεί 8 έως 9 ημέρες. Τα μορεόφυλλα τους δίνονται ολόκληρα βλαστάρια ή και κομμάτια βέργας. Στο τέλος την ηλικίας έχουν μήκος 8,5 χιλιοστά.
https://youtu.be/5rwhny654kM Εδω το video
Κλάδωμα
Κλάδωμα είναι το στάδιο που τα σκουλήκια θα πλέξουν το κουκούλι. Την 8η ημέρα της 5ης ηλικίας οι μεταξοσκώληκες παύουν να τρώνε, γίνονται διαφανείς, μικραίνουν, κινούνται συνέχεια, ανεβαίνουν στα ψηλότερα σημεία της στρωμνής και διαγράφουν με το κεφάλι τους ομόκεντρους κυλίνδρους, βγάζοντας νήματα από το στόμα τους που προσπαθούν κάπου να τα στεριώσουν. Τα κουκούλια τότε θέλουν κλάδωμα.
Κλαδιά είναι τα υλικά πάνω στα οποία αναρριχώνται οι μεταξοσκώληκες για να πλέξουν το κουκούλι.
Μέχρι τώρα χρησιμοποιούνται τα φυσικά κλαδιά που κόβονται από τα διάφορα δέντρα, βελανιδιές, πουρνάρια, πεύκο κλπ. Υπάρχει και το τεχνητό υλικό κλαδώματος, πλαστικές ύλες που άρχισε να χρησιμοποιείται τελευταία.
Σε 2 με 3 ημέρες το τύλιγμα της φούσκας έχει γενικευτεί. Το κουβάρι, φούσκα, από μεταξωτή κλωστή μήκος 2.000 περίπου μέτρων έχει ολοκληρωθεί. Οι μεταξοσκώληκες εξαφανίζονται μέσα στο βομβύκιο τους, και σε 3 ημέρες θα μεταμορφωθούν μέσα σε αυτό σε χρυσαλλίδα. Σε 8 έως 10 ημέρες αφότου ανέβηκαν στο κλαδί η φούσκα είναι σφικτή, έτοιμη για το ξεκλάδωμα, τον τρύγο. Θερμοκρασία θαλάμου κατά το κλάδωμα 24 βαθμοί Κελσίου.
Κλάδωμα
Ξεκλάδωμα
Το ξεκλάδωμα είναι μια εργασία που έχει για σκοπό την συγκομιδή των κουκουλιών πάνω από τα κλαδιά.Τα κουκούλια διακρίνονται σε 4 κατηγορίες. Κανονικά, διπλά, ανώμαλα, λερωμένα.
Ξεκλάδωμα
Απόπνιξη
Το αργότερο σε 15 ημέρες από τότε που οι μεταξοσκώληκες ανέβηκαν στα κλαδιά, γίνεται η απόπνιξη, ψήσιμο, γιατί διαφορετικά οι πεταλούδες τρυπούν τα κουκούλια και βγαίνουν στο περιβάλλον, χαλώντας έτσι την συνέχεια της κλωστής.
Αλλιώς η πεταλούδα τρυπάει το κουκούλι και βγαίνει έξω για να ζευγαρώσει. Έτσι ο βιολογικός κύκλος ξαναρχίζει.
Αναπίνηση
Αναπίνιση είναι η διαδικασία κατά την οποία ξετυλίγεται η κλωστή από το κουκούλι και τυλίγεται σε ανέμες. Τα κουκούλια τοποθετούνται σε ειδικές μικρές λεκάνες με ζεστό νερό 50 έως 60 βαθμούς Κελσίου για να διαλυθεί η μεταξόκολλα και να ξετυλιχθεί ευκολότερα η ίνα.
Ύφανση
Το μεταξωτό νήμα γίνεται ύφασμα στο υφαντουργείο, αφού μπεράσει μια σείρά διαδικασίες:
Στο καλάμισμα το μετάξι ξετυλίγεται από τις θηλές και μαζεύεται σε μασούρια. Ακολουθεί το ξαναμασούριασμα, διαδικασία κατά την οποία το νήμα περνώντας από μια λεπτή σχισμή, καθαρίζεται από τους κόμβους και τα εξογκώματα και ξανατυλίγεται σε μασούρια.
Το νήμα πλέον έχει φτάσει στην επόμενη φάση πού είναι και το ζευγάρωμα και το στρίψιμο. Με το ζευγάρωμα συνενώνονται 2 ή περισσότερα νήματα, στρίβονται και δημιουργείται έτσι μια πολύ ανθεκτική κλωστή. Η κλωστή αυτή μαζεύεται σε καρούλια και είναι έτοιμη να χρησιμοποιηθεί για την ύφανση των μεταξωτών.
Το διάσιμο αποτελεί την σημαντικότερη διαδικασία πριν την ύφανση και σημαίνει την τακτοποίηση του νήματος που βρίσκεται σε καρούλια, για να αποτελέσει το στημόνι ενός υφαντού.
Το μύτωμα είναι το πέρασμα του διασιδιού στα μυτάρια κι από εκεί στο χτένι, για να δεθεί στην συνέχεια στο μπροστινό αντί του αργαλειού όπου τυλίγεται το έτοιμο πανί.
Η ύφανση είναι η διαδικασία με την οποία το νήμα πλέκεται σε ύφασμα. Για όλα τα είδη των υφασμάτων υπάρχει ένας τύπος αργαλειού, ο οριζόντιος ή καθιστός όπως λέγεται. Οι αργαλειοί μπορεί να είναι ξύλινοι, χειροκίνητοι, στην παραδοσιακή οικοτεχνία, ή αυτόματοι ηλεκτροκίνητοι στην βιοτεχνία και βιομηχανία.
Comments